Eğitim-öğretim süreçlerinde bireyselleştirilmiş öğrenme deneyimleri giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Yapay zeka teknolojilerinin eğitim alanına entegrasyonu; biz öğretmenlere, öğrencilerin ilgi alanları ve öğrenme tercihlerine yönelik esnek ve özgün ders planları geliştirmesine imkânı sunmaktadır. Burada atlanmaması gereken en önemli detay, kullandığınız yapay zeka araçları aracılığı ile oluşturduğumuz derse hizmet eden her materyalin; sınıf seviyesine, dersin hedefine, kurumun bakış açısına uygun olmasıdır. Bu doğrultuda; öğretmenin mesleki yeterliliğini, yaratıcılığını kullanarak yapay zeka araçları aracılığı ile elde ettiği veriyi ayıklaması, eklemeler yapması hatta kurum kültürüne uyarlaması çok önemlidir.
Uygulanan bir plan üzerinden örneklendirmek gerekirse “Metinle ilgili soruları yanıtlar.” kazanımına yönelik bir ders planı üzerinden ilerleyelim. Seçtiğimiz metinlerin ilgi alanlarına göre farklılaştığı, herkesin kendi ilgi alanına yönelik metin üzerinde çalışırken kendi seviyesine uygun soruyu seçerek yanıtladığı bir planlama oluşturduğumuzu düşünelim. Bu amaca yönelik yapılması gereken ilk iş, öğrenci ilgi alanlarını belirlemektir. Bu amaçla; forms çevrimiçi anket aracı ile öğrencilerin üzerinde çalışmak istedikleri metnin konusunu seçmeleri istenebilir. Bu seçim ile öğrencinin derse olan motivasyonunu büyük ölçüde artırmış oluyoruz. Diğer adım ise, ilgi alanlarına göre metinleri oluşturmak. Bu aşamada kendimize soracağımız soru “Bu metinden beklentim ne?” olmalı. Bunu düşünmenizi ve metni ona göre yapılandırmanızı tavsiye ederim.
Metinden beklentimizi belirledikten sonra yapay zeka araçları kullanarak belirlediğimiz ilgi alanlarına göre farklı metinler oluşturabiliriz. Basit bir örnek üzerinden ilerleyelim. Örneğin, “Metinde başarılı bir balerin olmayı hedefleyen bir kız çocuğu olsun fakat bu hayaline doğru ilerlerken zorluklarla karşılaşsın, bu zorlukları sahip olduğu karakter özellikleri ve becerileriyle aşsın, tüm yaşadıkları okuyana ders verecek nitelikte olsun, metinde 5N1K sorularının yanıtlarını içeren, çıkarım yapılabilecek detaylar yer alsın, merak uyandıran bir dile sahip olup konuyla ilgili bir deyim metni desteklensin.” Gibi bir prompt yazılarak metin oluşturulabilir.
Elbette; bu beklenti, sınıf seviyesi ve öğretmek istediğiniz konuya göre değişkenlik gösterecektir. Claude – ChatGPT vb. yapay zeka araçları ile oluşturduğunuz bu metin üzerinde çalışmak en önemli süreç diyebiliriz. Daha önce ifade ettiğim gibi; metni olduğu gibi almak yerine öğretmenin alan bilgisini, yaratıcılığını, dil becerisini kullanarak içeriği düzenlemesi içeriğin niteliğini artıracaktır.
Diğer aşama ise, görsel-başlık ilişkisi ile metne başlamayı veya metni görsellerle beraber yorumlayarak analiz etmeyi planlıyorsak, metnin içeriğine uygun görseller oluşturmamız ve bu görsellerin metinde yer alan detaylara uygun olması oldukça önemli. Bu noktada, https://app.leonardo.ai/ aracılığı ile ücretsiz bir şekilde görseller oluşturabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken nokta görsellerde yer almasını istediğiniz detayları belirleyip ona uygun bir prompt yazmak. Prompt yazmakta güçlük çekiyorum, istediğim gibi görseller oluşmuyor dediğiniz noktada https://chatgpt.com den destek alarak bir prompt oluşturmanızı tavsiye ederim. Örneğin; “Bir resim atölyesinde, tuvalin karşısında, gözleri bağlı bir şekilde resim yapan bir kız çocuğu görseli oluştur.” Bu isteğiniz için ChatGPT den bir prompt yazmasını isteyebilirsiniz. Oluşturulan prompt, https://app.leonardo.ai/ aracına kopyalandığında saniyeler içerisinde görseliniz oluşturulacaktır. Artık, ilgi alanlarına göre metinlerimiz ve görsellerimiz hazır. Son olarak yapmamız gereken, her metin için seviyelendirilmiş sorular yazmak. Metnimizin içeriğini planlarken sormak istediğimiz sorulara yönelik bir içerik oluşturduğumuz için bu noktada işimiz kolaylaşıyor. Hedefimize yönelik soruları rahatlıkla sorabileceğimiz bir materyal hazır olduğu için soru üretmek zor olmayacaktır. Kaldı ki bu noktada da aynı araçları kullanarak soru oluşturmamız da mümkün. Oluşturulan soruları, kendi öğretim bakış açımıza göre güncellemek amacımıza anlamlı bir şekilde hizmet edecektir. Tüm hazırlığınızı tamamladıktan sonra bu süreci sınıfta yönetebilmek için aynı ilgi alanına sahip öğrencileri grup yaparak belirli sorular üzerinde grupça, belirli sorular üzerinde ise bireysel çalışmalarını sağlayabilirsiniz. Yukarıda ifade edilen tüm aşamalar, beş farklı ilgi alanı ve beş farklı metin üzerinde uygulanmıştır. Bu süreçte; destekleri için ilkokul bilişim teknolojileri öğretmenlerimiz; Burcu İnce, Mehtap Gömeç ve teknoloji takımına teşekkür ederim.
Özetle; yapay zeka destekli ders planlaması, teknoloji ile pedagojinin başarılı bir şekilde entegre edildiği modern bir eğitim yaklaşımı olarak değerlendirilmelidir. Bu süreç; biz öğretmenlerin, bireysel öğrenme dinamiklerini daha iyi anlamamıza, esnek ve uyarlanabilir eğitim stratejileri geliştirmemize olanak sağlayacak gibi görünüyor. Yapay zeka teknolojilerinin eğitim süreçlerine entegrasyonu ile, yenilikçi yaklaşımı benimsemiş biz öğretmenler, öğrencilerin potansiyellerini en üst düzeyde keşfetmelerine ve geliştirmelerine destek olabiliriz.
GONCA PALA
Farklılaştırılmış etkinliklere aşağıdan ulaşabilirsiniz.
